Bon, het is goedgekeurd. Gent heeft een plan om racisme en discriminatie te bestrijden. Niet alleen door te informeren en te sensibiliseren. Ook door te registreren en te sanctioneren. Dat dat sluitstuk niet naar de zin is van N-VA en Vlaams Belang, mocht blijken uit een debat dat voorwaar over twee avonden gemeenteraad moest gespreid worden.
In tijden waarin racisme relatief wordt genoemd, en discriminatie een excuus heet te zijn, maakt de Stad Gent een duidelijk statement: wij vinden dit onaanvaardbaar en wij gaan de strijd met discriminatie en racisme aan. Mensen zitten hier écht wel op te wachten. Wie daaraan twijfelt moet maar eens op sociale media de hashtag #dailyracism opzoeken.
Het sterke aan dit plan is dat er maatregelen komen op elke schakel van de keten. Gent wil voor een kwaliteitsvol beleid tout court zorgen door te informeren en te adviseren. Daarnaast wil Gent voorkomen dat mensen, organisaties of bedrijven discrimineren. En neen, niet door te polariseren of te veralgemenen, maar net door de dialoog aan te gaan met de verschillende sectoren waarin discriminatie veelvuldig voorkomt. En ten derde, en hierin schuilt het unieke van de Gentse aanpak: dit plan zorgt voor het nodige sluitstuk, door discriminatie actief op te sporen, te registeren, en tot slot ook te sanctioneren.
Is een groot succes hiermee verzekerd? Wellicht niet. Ook met dit sterke plan zal het niet eenvoudig zijn om een mentaliteitswijziging op gang te brengen. Er is een erg lage meldingsbereidheid (via het sms-systeem om discriminatie in de horeca te melden, kwamen vorig jaar maar 3 meldingen binnen). En als er dan al discriminatie wordt gemeld, is de objectivering van zo’n melding vaak erg moeilijk. Daarnaast zijn we ook aangewezen op beleid van hogerhand: de Vlaamse regering moet praktijktests mogelijk maken, vb. in de sectoren van werk en wonen, net zoals ze trouwens al bestaan in andere situaties. Helaas hult de minister bevoegd voor gelijke kansen zich in stilzwijgen.
En dan nog iets. Als het gaat over de cijfers die de Universiteit Gent aan het licht bracht over discriminatie op de huurmarkt heb ik de voorbije dagen verschillende keren gehoord dat er een ‘dunne lijn is tussen selectie en discriminatie’. Ik onderneem een poging om dat toch wat uit te klaren.
Stel: iemand stelt zijn woning hier in Gent te huur. Hij gaat op zoek naar een huurder die het pand als een goede huisvader zal beheren en die in staat is de huur correct te betalen. Hij heeft de vrijheid om een huurder te selecteren, maar mag daarbij natuurlijk geen wetten overtreden.
Wat zegt nu de Antidiscriminatiewet (2007): dat je mensen niet verschillend mag behandelen op basis van een door de wet beschermd criterium (zoals daar zijn handicap, vermogen, afkomst, seksuele geaardheid…), tenzij daar een objectieve en redelijke rechtvaardiging voor is.
Wanneer bijvoorbeeld iemand met een maandelijks inkomen van 1000 euro een pand wenst te huren aan 900 euro, dan is het objectief en redelijk te stellen dat deze kandidaat niet in staat zal zijn om de huur correct te betalen. Dat is SELECTE, geen discriminatie. Maar wat is nu gebleken uit het onderzoek van de UGent? Dat in een éérdere fase, nl. in het allereerste contact met de vraag om een pand te bezichtigen, mensen anders worden behandeld op basis van criteria die NIET te verantwoorden vallen.
Want als Fientje huppeldepup mailt voor een afspraak, kan ze het pand bezoeken. Terwijl Fientje met een visuele handicap in 1 op 3 gevallen geen afspraak krijgt.
En als Jan modaal mailt voor een afspraak, kan ook hij het pand zonder problemen bezoeken. Maar als Mohammed modaal mailt, krijgt hij van 1 op de 3 een nul op het rekest.
Dít geen selectie. Er is geen objectieve of redelijke rechtvaardiging mogelijk voor deze ongelijke behandeling. Er is geen sprake van een dunne lijn: dit is discriminatie – dit is strafbaar.
Als Siegfried Bracke dan in de pers laat optekenen dat schepen Tapmaz doet alsof elk bedrijf discrimineert en alsof elke verhuurder een racist is, dan vind ik dat toch héél straf. Voor een partij die zo hamert op meetbare gegevens, op kwantitatieve informatie, gaat Bracke wel erg lichtzinnig om met deze harde cijfers.
Zijn alle allochtonen slachtoffers en zegt Gent dat alle verhuurders discrimineren? Neen, niet allemaal. Maar wel 1 op de 3. Na dit debat kunnen we nog maar eens noteren dat de N-VA, enthousiast geruggesteund door het Vlaams Belang, dat geen reden vindt tot actie. Gelukkig denkt het Gentse stadsbestuur daar radicaal anders over.