Komende vrijdag, op 2 februari 2018, gaan in Gent de inschrijvingen voor het secundair onderwijs voor het schooljaar 2018-2019 van start. Voor het eerst worden deze inschrijvingen centraal georganiseerd. Alle Gentse scholen én enkele scholen uit de rand van Gent laten de inschrijvingen via een online-inschrijvingsplatform verlopen.

Met dit systeem maakt de stad Gent (net als de stad Antwerpen, die het systeem dit jaar ook voor het eerst toepast) een einde aan het kamperen voor de schoolpoort. Het nieuwe systeem is een pak objectiever dan hoe het er vroeger soms aan toeging. Een heel goede zaak dus. Wel leven er nog vragen bij sommige ouders en leerlingen. In het vragenuurtje van de gemeenteraad legde ik de vragen van ouders en leerlingen voor aan schepen Decruynaere. Zij gaf een omstandig antwoord waaruit bleek dat de stad wel zou willen tegemoetkomen aan de vragen van ouders en leerlingen (vb. Voorrangsregeling voor kinderen met zorgnoden, rekening houden met afstand tot de woonst…), maar dat dit momenteel onmogelijk is omdat een akkoord over de Vlaamse regelgeving hierover in het Vlaamse parlement geblokkeerd wordt door de N-VA. Deze laatsten verzetten zich met name tegen de zgn. dubbele contingentering, een systeem de sociale mix op scholen helpt te realiseren.

Ik vind het bijzonder pijnlijk: de partij waarvan de voorzitter zich beklaagt over ‘apartheid’ houdt net een systeem tegen dat voor meer sociale mix zou kunnen zorgen. Maar vooral ben ik trots dat we in Gent niet werkeloos wachten op een uitkomst in het parlement. Het feit dat alle Gentse secundaire scholen, van alle verschillende netten, meestappen in dit systeem vind ik een grote stap vooruit. Dat is straf gedaan van de stad, en straf gedaan van die scholen. Ze nemen samen echt verantwoordelijkheid op.

Hieronder vinden jullie de volledige tekst van mijn vragen en het antwoord van de schepen.

(Letterlijk) Mondelinge vraag: inschrijvingen secundair onderwijs 

In afwachting van een centraal aanmeldingssysteem op Vlaams niveau heeft de stad Gent ervoor gekozen om de inschrijvingen voor het secundair onderwijs zelf te organiseren. De inschrijvingen worden georganiseerd via een online-inschrijvingsplatform. De aanmeldingsperiode voor het schooljaar 2018-2019 loopt van 2 februari tot en met vrijdag 23 februari 2018. Ouders die hun kind in die periode niet hebben ingeschreven, kunnen zich vanaf 5 maart nog steeds rechtstreeks op de school inschrijven.

Ouders krijgen dus 3 weken de tijd om een lijst met scholen van hun voorkeur in te voeren. Een computergestuurd proces wijst daarna de leerlingen toe. Indien er te veel gegadigden zijn, worden plaatsen toegekend volgens het loterij-principe.

Het nieuwe systeem is dus een pak objectiever dan hoe het er vroeger soms aan toeging: ouders moesten zich organiseren om telefonisch in te schrijven of te kamperen indien er meer vraag dan aanbod was.

Wel leven er nog vragen bij sommige ouders en leerlingen:

1. Wordt er in het nieuwe systeem rekening gehouden met zorgnoden van kinderen? Leerlingen met bepaalde zorgnoden kiezen vaak bewust voor scholen met een bepaalde aanpak (vb. Ervaringsgericht leren). Kunnen zij, indien er sprake is van aangetoonde zorgnoden, meer kans maken op een plaats in de school van hun keuze?
2. Leerlingen vinden het vaak ook belangrijk om samen met vrienden of vriendinnen school te kunnen lopen. Het systeem van ‘loting’ maakt het onzeker of ze op dezelfde school zullen kunnen inschrijven. Kan hier rekening mee gehouden worden?
3. Indien er meer aanvragen dan plaatsen zijn, worden de beschikbare plaatsen verdeeld. Daarbij wordt rekening gehouden met de volgorde van de voorkeur die ouders opgaven en met de sociale mix in de leerlingenpopulatie. Hoe gebeurt dit laatste precies? Welke aanpak hanteert men om sociale mix te stimuleren?
4. De schepen liet verstaan dat dit aanmeldingssysteem niet helemaal de voorkeur van de stad wegdraagt. Ideaal zou een systeem zijn waarbij we ook rekening kunnen houden met criteria zoals de afstand van de woonplaats tot de school. Dit kan echter op dit moment niet owv Vlaamse regelgeving. Welke criteria zouden volgens de schepen een evenwichtiger inschrijvingssysteem mogelijk maken? Weet de schepen of daar op Vlaams niveau werk van wordt gemaakt?

(Letterlijk) Antwoord van schepen Elke Decruynaere:

Dank u voor uw vraag. Dit was vandaag ook in het nieuws. In het Nieuwsblad stond er een groot artikel over het feit dat Antwerpen en Gent het voortouw nemen in deze problematiek. Want het is al een paar jaar geleden dat we gesignaleerd hebben dat dit op ons afkomt. Na het basisonderwijs is er ook in het secundair onderwijs nood  aan een inschrijvings- en aanmeldingssysteem. Niet alleen omwille van de capaciteitsproblematiek, maar ook omdat een paar scholen zeer populair zijn. Heel veel leerlingen willen zich daar inschrijven, en dan is het een zoektocht naar een goed systeem om daarmee om te gaan. Want het aantal plaatsen is sowieso altijd beperkt. De vraag is dus: hoe organiseer je dit? We kennen het kamperen. Dit is uit de hand gelopen, onder andere in Gent een aantal jaar geleden met zelfs duw- en trekwerk aan de schoolpoort. Vorig jaar in andere scholen hebben ouders elkaar voorbij gestoken of stonden ze met een hele lijst volmachten aan te schuiven bij het kamperen. Daarom hebben we samen met Stad Antwerpen de vlucht vooruit genomen, maar vooral onze verantwoordelijkheid genomen door zelf een systeem op te zetten.

Op dit ogenblik kan er geen rekening gehouden worden met de zorgnoden van kinderen. Ik vind dat een zeer jammere zaak. Er kan nu enkel gekeken worden naar toeval of chronologie. Ik denk dat er wel degelijk een politiek debat aan de orde is over mogelijke andere criteria. Men zou met uitzonderingsgroepen kunnen werken voor bijvoorbeeld leerlingen met zorgnoden. Maar ook voor heel specifieke situaties, bijvoorbeeld: wat doe je als een tweeling zich aanmeldt? Op dat moment zou je kunnen zeggen: we maken daar een uitzondering van. Het is aan de decreetgever om eigenlijk duidelijk te maken wat de mogelijke uitzonderingen zijn. Het meest optimaal lijkt me dat we daar als lokaal bestuur invulling aan kunnen geven. Uiteraard in overleg met de scholen. Dat is ook hoe we altijd gewerkt hebben voor het aanmelden basisonderwijs. En dat heeft zeer goed gewerkt. Ik stel vast dat Vlaanderen onze manier van werken heeft overgenomen. Dus waarom ook niet voor het secundair onderwijs? Het belangrijkste zijn de keuzevrijheid van de ouders en de gelijkberechtiging. Iedereen moet een gelijke en eerlijke kans krijgen, alles moet transparant en objectief verlopen. Dat is ook de grote vraag van de scholen zelf. Het is geen toeval dat alle Gentse scholen meedoen aan het nieuwe systeem.

U vraagt: wat als vrienden en vriendinnen samen willen inschrijven? Zij hadden die garantie natuurlijk ook niet in het kampeersysteem. Alhoewel, als zij een advocaat onder de arm namen en die ging in hun plaats met 20 volmachten aanschuiven, dan hadden die wel de kans om alle 20 tegelijk in te schrijven. Maar zeg nu zelf, geacht raadslid, een echt eerlijk systeem kan je dat toch niet noemen. Dat is niet, denk ik, waar we naartoe willen: een systeem met verschillende snelheden. Ik hoop echt dat de dingen politiek in beweging komen op Vlaams niveau, en dat we dit met ons initiatief ook effectief in beweging zetten. Door deze zet van de twee grote steden hoop ik dat we de bal verder aan het rollen brengen die politiek een beetje vast zat.

Sociale mix, daar vraagt u ook naar. Op dit ogenblik is die voorzien in de wetgeving. Scholen moeten vooraf een contingent bepalen: hoeveel plaatsen zijn er voorbehouden voor indicator-leerlingen en hoeveel voor niet-indicator-leerlingen. Het niveau van de A-stroom, dus voorbereidend op het ASO- en TSO-onderwijs streeft naar 70-30: 70% niet-indicator en 30% indicator-leerlingen. Is die 30% niet ingevuld, dan komen die opnieuw open te staan voor de niet-indicator leerlingen. En men kan daar ook heel trapsgewijs werken zodanig dat men niet in één keer die beweging naar een sociale mix maakt. Op dit moment wordt er zo gewerkt en dat blijft behouden. Dat is eigenlijk geen verandering ten opzichte van vroeger. Maar dus ja: ik ben absoluut voorstander om dit debat te voeren, maar dat moet men op een hoger niveau doen.Eén gezamenlijke inschrijvingsdatum voor heel Vlaanderen zou ook een grote stap vooruit zijn voor iedereen.